Spadek a podatki. Co warto wiedzieć?

Z chwilą przyjęcia spadku powstaje obowiązek podatkowy – a więc jeśli zostajemy nabywcą własności lub innych praw majątkowych, zaczyna ciążyć na nas obowiązek zapłaty podatku od spadku. Wysokość podatku jest zależna od tego, do jakiej grupy podatkowej się zaliczamy, a także od wartości samego spadku, jednak w niektórych sytuacjach możemy być od podatku zwolnieni. Spadek a podatki – co warto wiedzieć? Wyjaśniamy.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Na początku warto wyjaśnić, kiedy powstaje obowiązek podatkowy. W sytuacji, kiedy nabywamy majątek na drodze dziedziczenia, a więc otrzymujemy spadek, obowiązek podatkowy powstaje w chwili przyjęcia spadku. Jeśli informacja o dziedziczeniu zostanie zawarta w testamencie, obowiązek zapłacenia podatku liczy się od momentu, kiedy testament zostanie zrealizowany.

Przeczytaj również: Czym jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Moment, w którym powstaje obowiązek podatkowy, jest zależny od rodzaju postępowania spadkowego. W przypadku, kiedy sprawa trafi do sądu, pierwszym dniem, w którym dotyczy nas obowiązek podatkowy, jest moment uprawomocnienia wyroku sądu stwierdzającego nabycie spadku. Kiedy potwierdzenie nabycia spadku odbywa się przez notariusza, jest to dzień, w którym zostanie zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. To ważne, ponieważ od tego momentu mamy 1 miesiąc na złożenie zeznania podatkowego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wraz z dokumentami, na podstawie których zostanie obliczona wysokość podatku.

Grupy podatkowe

Jak już wspomnieliśmy, wysokość podatku jest zależna m.in. od grupy podatkowej, w której się znajdziemy. Jest to zależne od stopnia pokrewieństwa: w I grupie podatkowej znajdują się najbliżsi krewni. Należą do nich małżonek, rodzice, dziadkowie i pradziadkowie, dzieci, wnuki i prawnuki, pasierbowie, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowe, zięciowie oraz synowe. Do II grupy podatkowej zaliczają się zstępni rodzeństwa (czyli ich dzieci oraz wnuki), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, a także małżonkowie innych zstępnych. Do III grupy podatkowej należą pozostali nabywcy, wśród których znajdują się również osoby niespokrewnione i inne podmioty  m.in. gmina, która w przypadku braku rodziny lub odrzucenia spadku staje się jego nabywcą.

Wysokość podatku od spadku oraz termin płatności

W zależności od tego, do której grupy podatkowej się zaliczamy, inna jest wysokość kwoty wolnej od podatku. Co to oznacza? Jeśli wysokość spadku będzie niższa niż wysokość kwoty wolnej, nie zapłacimy podatku. I tak dla grupy I wysokość kwoty wolnej od podatku wynosi 9637 zł. Dla osób z II grupy podatkowej kwota wolna od podatku to 7276 zł natomiast dla grupy III 4902 zł.

• Dla I grupy podatkowej, w przypadku, kiedy wartość spadku przekroczy kwotę 9637 zł, ale nie przekroczy kwoty 10 278 zł, zapłacimy 3% wartości jako podatek. Od kwoty pomiędzy 10 278 zł a 20 556 zapłacimy 308 zł 30 gr oraz 5% z nadwyżki powyżej 10 278 zł. Jeżeli wartość spadku wyniesie więcej niż 20 556 zł, podatek wynosi 822 zł 20 gr oraz 7% nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł.
• W II grupie podatkowej zapłacimy 7% podatku od kwoty do 10 278 zł, 719 zł 50 gr i 9% nadwyżki ponad 10 278 zł (wartość spadku nie może przekraczać 20 556 zł) oraz 1644 zł 50 gr i 12% nadwyżki przy spadku o wartości powyżej 20 556 zł.
• III grupa podatkowa zapłaci 12% podatku przy kwocie do 10 278 zł, 1233 zł 40 gr i 16% nadwyżki od kwoty 10 278 zł do kwoty 20 556 zł oraz 2877 zł 90 gr i 20% nadwyżki przy wartości spadku ponad 20 556 zł.

Termin płatności upływa w ciągu 14 dni od momentu doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku.

Zwolnienie od podatku

Podatku nie trzeba płacić, jeśli wysokość spadku nie przekracza kwoty wolnej od podatku – dodaje specjalista z Kancelarii Podatkowej z Krakowa. – Możliwe jest również skorzystanie ze zwolnienia z podatku dla osób najbliższych, należących do I grupy podatkowej. Aby skorzystać ze zwolnienia, niezbędne jest złożenie formularza SD-Z2 do odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego. Warto dodać, że każdy z nabywców składa odrębne zgłoszenie.

W momencie, kiedy przekroczymy termin 6 miesięcy, będziemy zobowiązani do opłacenia podatku zgodnie z wysokością opłat dla I grupy podatkowej. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy dowiemy się o spadku dopiero po upływie 6 miesięcy od kiedy powstał obowiązek podatkowy – wówczas mamy dodatkowe pół roku od momentu, kiedy dowiemy się o nabyciu własności lub innych praw majątkowych. Jednak fakt, że o spadku dowiedzieliśmy się z opóźnieniem, należy potwierdzić, a więc najlepiej, jeśli będziemy w posiadaniu dowodów potwierdzających taką okoliczność.